- Tobar mór inspioráide mo shaoilDheineas staidéar ar an bpianó i gCeol-Acadamh Ríoga na hÉireann, mar aon leis an gcuid eile de mo mhuintir: mo dheartháireacha agus mo mháthair romham, ise mar chuid den ghrúpa amhránaíochta ar ar tugadh ‘The Thirteens.’ Bhíos ann mar pháiste, mar dhéagóir, agus go dtí go rabhas im bhean óg agus mé aon bhlian is fiche d’aois. Tobar mór inspioráide mo shaoil, ionad súgartha dom a bhí san Acadamh. Tá sé fós ar chúl mo chinn agam, agus é mar fhoinse don tsuim atá agam sa cheol agus sa litríocht. Mhúnlaigh an taithí a bhí agam ansin ó bhonn… Continue reading Tobar mór inspioráide mo shaoil
- Nuair a Bhíomar inár Ríthe agus Banríona ar an mBóthar: Aoife Ní ChorráinAg éirí gach maidin le breacadh an lae chun an bus a fháil – ní raibh sé éasca! Is as an Lorgain mise ach d’fhreastail mé ar Ghaelscoil i gCathair Ard Mhacha agus ciallaíonn sin gur fhág a bus ag 7:30a.m gach lá. Éiríonn tú cleachta leis, ach mar dhéagóir leisciúil, tá sé dúshlánach!Ar an bhus a chuaigh mé, gach lá, agus shuigh mé ar na trí shuíochán in aice le mo bheirt chara is fearr. Is iad na cairde is fearr atá agam go dtí seo, agus is dócha go bhfuil ceangal domhain eadrainn ó na maidineacha ar… Continue reading Nuair a Bhíomar inár Ríthe agus Banríona ar an mBóthar: Aoife Ní Chorráin
- Nuair a Bhíomar inár Ríthe agus Banríona ar an mBóthar: Anna SutcliffeTógadh mé i mBáile Átha Cliath agus bhí sé fíor-thábhachtach do mo thuistí go mbeidh Gaeilge agam. Dá bhrí sin, d’fhreastal mé ar Ghaelscoil Scoil Mológa i gCrois Araild ionas go mbeidh mé in ann Gaeilge a labhairt agus mé ar ais ar Oileán Acla. Rothaigh nó shiúl mé ar scoil chuile maidin le mo dheartháir agus dheirfiúr agus bhí ár gcairde linn chomh maith. Bhí rás againn chuile maidin chuig geataí na scoile agus sé an rud b’fhearr linn chuile lá! Bímid ag gáire faoi fós! I grew up in Dublin, but it was very important to my… Continue reading Nuair a Bhíomar inár Ríthe agus Banríona ar an mBóthar: Anna Sutcliffe
- Nuair a Bhíomar inár Ríthe agus Banríona ar an mBóthar: Cían Ó GríofaNuair a bhínn ag dul ar scoil sna 2000í agus sna 2010í, bhí sé d’ámháraí an tsaoil agam go raibh mé im chónaí gar don scoil an chuid ba mhó den am. D’fhreastail mé ar Scoil Phádraig Naofa do Bhuachaillí. Ina dhiaidh sin, timpeall an chúinne liom go dtí an De La Salle i mBaile Chill Mhantáin. Is ann a chaitheas blianta sóisearacha de mo chuid oideachas meánscolaíochta.Foirgnimh réamhdhéanta a bhí nimhneach fuar préachta a bhí san áit. B’ ar éigean a bhí aon mhaitheas sna foirgnimh chéanna. Shamhlófaí go raibh cuma an fhir bháite ag na foirgnimh bhí… Continue reading Nuair a Bhíomar inár Ríthe agus Banríona ar an mBóthar: Cían Ó Gríofa
- Nuair a Bhíomar inár Ríthe agus Banríona ar an mBóthar: Cathal Mac CoilleAg dul chun scoile ar an mbus i mBaile Átha Cliath sna 1960í Bhí mé 14 bliain d’aois nuair a d’athraigh mo mhodh taistil chun scoile ó rothar go bus. Chuir an turas bus laethúil ó Chluain Dolcáin go Baile Átha Cliath ar bhealach mo leasa agus m’aimhleasa in éineacht mé. Bhí deis agam gach maidin tabhairt faoi ghiota den obair bhaile – foghlaim dánta de ghlan mheabhair mar shampla – nár dearnadh an oíche roimhré. Ní fhéadfaí obair dhéanach dá leithéid a dhéanamh dá mbeinn ag rothaíocht. De ghnáth mar sin, turas faoi strus go lár na cathrach… Continue reading Nuair a Bhíomar inár Ríthe agus Banríona ar an mBóthar: Cathal Mac Coille
- Nuair a Bhíomar inár Ríthe agus Banríona ar an mBóthar: Mairéad Ní NuadháinMairéad Ní Nuadháin agus Edward Hiney Nuair a thosaigh na buachaillí ag freastal ar scoil na mbuachaillí, fuaireadar deis páirt a ghlacadh sa bhanna ceoil máirseála. Ghlacadar páirt i mórshiúil, in fleadhanna ceoil, in ocáidí poiblí agus in aon ócáid eile a bhí ar siúl sa cheantar. Dá mbeidis ag cleachtadh amuigh sa chlós agus muid ag dul thart, ghlacadh muid cúpla nóiméad ag féachaint orthu. Ní fhéadfadh muid a thabhairt le fios go raibh éad orainn, ná go raibh suim dá laghad againn iontu. Nach naimhde móra muid? Nuair a bhíodh sneachta ann gach geimhreadh, dhéanaidis liathróidí sneachta… Continue reading Nuair a Bhíomar inár Ríthe agus Banríona ar an mBóthar: Mairéad Ní Nuadháin
- Ag Machnamh ar . . . an nGaeilge agus ar na Meáin ShóisialtaUpdated / Tuesday, 15 March 2022 11:29 Reflecting On . . . The Irish language and Social Media le Caoileann Ní Dhonnchadha Bhain mise le glúin Bebo. Láithreán líonraithe sóisialta a bhí i mBebo agus bhí mé thart ar cheithre bliana déag d’aois nuair a thosaigh mé á úsáid. Ní dhearna mé aon trácht i mo phróifíl ar an nGaeilge ná ar an tábhacht a bhain leis an teanga i mo shaol. Ina ionad sin, dhírigh mo phróifíl ar rac-cheol, ar línitheoir súl agus go leor leor neon ar chúis éigin. Tá céad slán fágtha agam le Bebo bocht… Continue reading Ag Machnamh ar . . . an nGaeilge agus ar na Meáin Shóisialta
- Ag Machnaimh Ar . . . An Ghaeilge agus OideachasReflections On . . . the Irish Language and Education By Freya Feeney Updated / Wednesday, 17 March 2021 10:17 “Ní hí an teanga féin an fhadhb” a deirtear nuair a thagann an t-ábhar suas i gcomhrá, “ach an tslí a mhúintear ar scoil í.” Tá gach uile dalta Gaelscoile tar éis an ráitéis seo a chloistéail ag pointe éigin, go minic ag teacht ó chara a fhreastlaíonn ar scoil Béarla. Níl mé ábalta a rá leat más seafóid nó más í an fhírinne atá ann, afách, toisc nár fhreastail mé riamh ar rang Gaeilge i scoil Bhéarla. Ach… Continue reading Ag Machnaimh Ar . . . An Ghaeilge agus Oideachas
2025
However long the day, night comes
If it was fine till Halloween someone would be unhappy
Ireland divided is Ireland laid low
Listen to the sound of a river and you will catch a trout
The cows owner must go under her tail
Small shards suit as well as big stones for building walls
The evil deed returns to the evildoer
2024
Arguing is better than loneliness
Health is better than wealth
A fistful of a trade is better than a bagful of gold
Half is better than nothing (literally: decaying)
Better a friend in court than a pound in the purse
God helps those who help themselves
However bad Séamas is it would be worse to be without him
2023
Better to be idle than up to no good
It’s a long road that has no turning
Youth is a fine thing but it does not come twice
Birds of a feather flock together
It’s hard to choose between two evils
Every dog is bold in his own doorway
The crazy man reckons he is the sensible one
2022
It’s at the beginning of the disease it is easiest to cure
Rome wasn’t built in a day/Together we build castles
Tiredness goes away and the benefit remains
Familiarity breeds contempt
Life is strange
Sweet to hear is a mouth that is silent
What can’t be cured must be endured
2021
What the child sees the child does
It takes one to know one
It is in hardship that a friend is recognised
A person best knows where the shoe troubles him
2020
The knot nearest the throat is the the one to release first
The calf eaten in the belly of the cow or don’t count your chickens before they’ve hatched
The herb that can’t be found is the very one which works
What the ghost writes, the ghost reads
What goes on for a long time loses its attractiveness
The very thing a person dreads most in the world could be the best thing for him
What can’t be cured must be endured
2019
The lamb teaching its mother how to bleat
When the rod hardens with age it is difficult to bend it
The man who has a loaf will get a knife to cut it
The one who is out his share gets cold
Travellers have tales
When you are up, they drink to you
When you are down, they kick you
2018
The person who gains the reputation of getting up early can sleep late
He who does not sympathise with your plight, don’t make your complaint to him
Whoever will not accept advice must accept strife
He who does not get a grip on the job, the job gets a grip on him
He who is not strong has to be clever
He who is lucky in the morning tends to be lucky in the evening too
The impossible cannot be done